Zijn vleesvervangers nou een gezonde vervanger voor vlees? Er is de afgelopen jaren tijdens de opkomst van vleesvervangers veel over te doen geweest. Enkele steekproeven wezen uit dat vleesvervangers bijvoorbeeld vaak te veel zout bevatten of juist te weinig B12. Maar nog nooit was er onderzoek gedaan die naar alle richtlijnen van het voedingscentrum werd gekeken en werd vergeleken met vlees uit dezelfde categorie. Tot nu! Lees in dit artikel alles over vleesvervangers in vergelijking met vlees.

Belangrijkste bevindingen, vlees versus vleesvervanger:

• Plantaardige burgers, gehakt, gehaktballetjes, (rook)worst en spek scoren over het algemeen beter volgens de criteria van het Voedingscentrum voor vleesvervangers in vergelijking met vergelijkbare dierlijke vleesproducten.
• Bij shoarma en nuggets scoren plantaardige en dierlijke producten vergelijkbaar.
• Alleen in de categorieën kipstukjes, kipfilet en schnitzel scoren dierlijke producten gemiddeld beter. Toch zijn er ook vleesvervangers die aan alle criteria van de Schijf van Vijf voldoen in deze categorieën.

Proveg vleesvervangers rapport 2023

Uit recent onderzoek blijkt dat vleesvervangers vaak een gezondere keuze zijn dan hun vlees tegenhangers. Dit blijkt uit een studie die onlangs is gedaan door ProVeg International. Hoewel vleesvervangers qua zoutgehalte vergelijkbaar zijn met dierlijk vlees uit dezelfde categorie, scoren ze beter op andere fronten. Ze bevatten minder verzadigd vet, minder calorieën en meer voedingsvezels. Ook leveren ze een vergelijkbare hoeveelheid energie uit eiwitten. Dit suggereert dat vleesvervangers over het algemeen een gunstigere voedingswaarde hebben, met name in vergelijking met rood en bewerkt vlees.

Download hier het volledige rapport van Proveg door Dr. Martine van Haperen 👈

De gemiddelde vleesvervanger bevat voldoende eiwitten, b12 en zelfs meer ijzer

Het onderzoek toonde aan dat 85% van de onderzochte vleesvervangers voldeden aan de eiwitcriteria voor vleesvervangers van het Voedingscentrum, in vergelijking met 88% van de dierlijke referentieproducten. Bovendien bevatten alle categorieën vleesvervangers gemiddeld voldoende ijzer en vitamine B12, zelfs de niet-verrijkte varianten.

Vleesvervangers minder zout dan bewerkt vlees

Hoewel er kritiek is geweest op de zoutgehaltes van sommige vleesvervangers, blijkt uit het onderzoek dat ze gemiddeld minder zout bevatten dan bewerkt vlees, maar meer dan onbewerkt vlees. Het is van belang dat fabrikanten van vleesvervangers zich inzetten om het zoutgehalte te verminderen.

Niet alle vleesvervangers zijn hetzelfde

Het onderzoek benadrukt dat vleesvervangers niet op één hoop moeten worden gegooid; er zijn grote verschillen in gezondheid tussen verschillende soorten vleesvervangers, vergelijkbaar met dierlijke vleesproducten. Dit kan het voor consumenten lastig maken om de gezondste keuzes te maken in de supermarkt.

Welke vleesvervangers moet je nu kiezen?

Vleesvervangers die voldoen aan de criteria van het Voedingscentrum passen in een gevarieerd
gezond voedingspatroon. Met de Kies Ik Gezond? app kan eenvoudig gecheckt worden of
producten aan deze criteria voldoen. In de bijlage staat een lijst van onderzochte vleesvervangers
die voldoen aan de criteria. Plantaardige kipstukjes en rul gehakt hebben gemiddeld de beste
voedingswaarde.

Merk	Vleesvervangers die voldoen aan alle criteria van het Voedingscentrum (inclusief toegevoegde voedingsstoffen)	Vleesvervangers die voldoen aan de criteria die te maken hebben met leefstijlziekten (zout, verzadigd vet en suiker)
AH huismerk	Veldbonen burger	Veldbonen burger, Krokante schnitzel
Aldi huismerk	Kruimgehakt	Kruimgehakt
Beyond	-	Schnitzel
Biovecci	-	Roerbakstukjes shoarma, Roerbakstukjes zonder kip, Verse balletjes, Verse burgers, Vers gehackt, Verse schnitzel
Heinz	Meatless burgers, Meatless gehakt	Meatless burgers, Meatless gehakt
Heüra	Nuggets	Nuggets
Iglo	-	Nuggets
Jumbo huismerk	Balletjes (gaar), Burger (gaar), Gehakt Rul, Kipfilet reepjes, Kipstukjes naturel, Krokante kipschnitzel	Balletjes (gaar), Burger (gaar), Gehakt Rul, Kipfilet reepjes, Kipstukjes naturel, Krokante kipschnitzel, Nuggets krokan
Lidl huismerk	Rulstukjes	Rulstukjes
Meatless Farm	-	Gehakt
PLNT	Kipstukjes naturel	Kipstukjes naturel
Plus huismerk	-	Balletjes, Crunchy schnitzel, Gehakt rulstukjes, Hamburger (gaar), Vers gehakt, Verse hamburgers, Kip krokant schnitzel, Kipstukjes
Prolaterre	-	Gehakt op basis van erwten, Spekreepjes
Quorn	-	Fijngehakt, Stukjes
Vegetarische Slager	Kip-shoarma, Kipstucjes, Kiptevree filet, Little Willies	Kip-shoarma, Kipstucjes, Kiptevree filet, Little Willies
Vivera	Kipstukjes, Kruimgehakt	Kipstukjes, Kruimgehakt, Kipfilet

Het is met name van belang om op te letten dat vleesvervangers niet te veel zout bevatten. Het
Voedingscentrum houdt hiervoor de grens van maximaal 1,1 gram per 100 gram aan. Voeg bij voorkeur
geen extra zout of zout kruidenmix toe bij de bereiding van vleesvervangers.

Iets meer dan de helft van de onderzochte vleesvervangers is verrijkt met vitamine B12 of ijzer. Met
name voor personen die gevoelig zijn voor ijzertekort, is het van belang om vleesvervangers te kiezen
met toegevoegd ijzer. Consumenten die geheel of grotendeels plantaardig eten wordt geadviseerd
om vitamine B12 supplementen te nemen, lees hier meer over b12.

50% van de eiwitten plantaardig alleen mogelijk met vleesvervangers

Van belang is ook dat vleesvervangers een rol kunnen spelen bij het verminderen van de vleesconsumptie in Nederland, wat overeenkomt met de doelstellingen van de overheid om tegen 2030 50% van de geconsumeerde eiwitten plantaardig te laten zijn. Vleesvervangers worden bovendien steeds betaalbaarder, soms zelfs goedkoper dan dierlijk vlees.

Vleesvervangers vaak een gezonder alternatief zijn voor vlees

Kortom, dit onderzoek toont aan dat vleesvervangers vaak een gezonder alternatief zijn voor vlees, wat niet alleen goed is voor de gezondheid maar ook voor het milieu en dierenwelzijn. Het ondersteunt jouw missie om Nederland vaker vegan te laten eten door te benadrukken dat er gezonde en smakelijke opties beschikbaar zijn.

Deze studie is gedaan door Martine van Haperen als vegan food professional deelt ze haar expertise op het gebied gezonde plantaardige voeding met bedrijven en consumenten.